Unha publicación afonda neste tipo de obras desde unha perspectiva de xénero
Un libro para pór en valor as potencialidades do libro-obxecto
Está coordinado pola profesora de Ciencias da Educación Isabel Mociño
Unha monografía na que se recollen 14 estudos nos que se abordan, desde unha perspectiva de xénero, diferentes modalidades do libro-obxecto, as súas características e as súas potencialidades para a lectura, determinadas fundamentalmente pola materialidade. Así se presenta a publicación Libro-obxecto e xénero: estudos ao redor do libro infantil como artefacto, coordinado por Isabel Mociño, profesora da Facultade de Ciencias da Educación do campus de Ourense.
O libro, editado polo Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo, xorde como froito da celebración en abril de 2018 no campus de Ourense do Seminario Internacional Libro-Obxecto e Xénero. “O que pretendiamos con esta publicación era que as reflexións, a posta en común e as propostas que se trouxeron a ese seminario de investigación se enriquecesen nunha redacción final e nunha proposta de monografía. Queriamos que o que era unha reunión de investigación puidese transcender o ámbito da investigación e a universidade e chegar á sociedade”, comenta Isabel Mociño. O seminario, e a publicación que agora se presenta, indica a súa coordinadora, forman parte da actividade que desde o ano 2016 desenvolve un grupo de investigación internacional sobre o libro-obxecto, do que forma parte a propia Isabel Mociño, e que reúne a fundamentalmente investigadoras das universidades estatais de Vigo, Santiago de Compostela, Zaragoza e Cádiz; das universidades lusas de Aveiro, Évora e Minho, e das brasileiras Universidade Federal de Santa Catarina e Pontificia Universidade Católica de São Paulo.
Na publicación, comenta Isabel Mociño, “hai artigos que se centran nunha soa obra de procedencia moi diversa, outros que abordan a produción dalgunha autora e outros que analizan como é representado o feminino nestes libros. Hai un pouco de todo”. No que si coinciden as diferentes contribucións, apunta, é en xirar arredor de dous eixos, como son o libro-obxecto, “o libro condicionado pola súa materialidade”, e a perspectiva de xénero, facendo fincapé na contribución principalmente de mulleres neste eido de estudo. “Concibimos esta monografía como espazo de reflexión, estudo e investigación sobre as potencialidades dos libro-obxecto, unha produción que ten sido invisibilizada e colocada nunha posición de subalternidade”, apunta a profesora.
Primeiro contacto da infancia co libro
Falar do libro obxecto, comenta Isabel Mociño, é situarse "ante un campo experimental que abrangue un amplo universo ao redor do álbum ilustrado, dos libros interactivos e tridimensionais, nos que os procedementos materiais, de deseño e as diferentes linguaxes manteñen un constante diálogo creador". Nesta publicación, sinala, préstase especial atención ao papel creativo das mulleres e á súa representación nos libros-obxecto, unha produción que, en moitos casos, apunta, “é o primeiro contacto da infancia co libro”. Así, explica a profesora, “é relevante atender ás perspectivas que sobre os roles de xénero e a identidade persoal e cultural transmiten os materiais literarios empregados, dado que son instrumentos fundamentais na creación de representacións simbólicas de subxectividade, entre elas a da identidade de mulleres e homes”.
Todas as achegas recollidas na publicación, comenta Isabel Mociño, “demostran que o libro-obxecto é un campo aberto á interdisciplinariedade, no que prima unha enorme liberdade expresiva e no que as mulleres teñen voz propia e marcan liñas de acción”. A súa posta en valor, subliña, “é fundamental, dado que estamos ante un instrumento que contribúe á adquisición do hábito lector e a unha relación afectivo-emocional coa lectura, especialmente polo vínculo adulto-infancia que promove”.