Un proxecto de innovación avaliará os efectos da pandemia na docencia en Ciencias da Educación e do Deporte

A crise sanitaria provocada pola covid-19 obrigou, o pasado curso, a transformar en virtual a docencia universitaria e provocou tamén que no curso actual, titulacións como os tres graos que se imparten na Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte combinen a formación presencial coa telemática. Analizar os cambios que esta situación provocou en 13 materias destas tres titulacións, así como coñecer as impresións do alumnado e profesorado respecto das modificacións ás que obrigou a pandemia é o obxectivo dun proxecto de innovación educativa que ao longo deste ano se desenvolve nesta facultade e no que participan 15 docentes e investigadores. 

“Interesábanos ter tanto a opinión do alumnado coma do profesorado, coa idea de, se no futuro volve pasar algo así, ver como se pode operar ante este tipo de situacións”, salienta o profesor Iván Prieto, coordinador dun estudo que forma parte dos proxectos de innovación educativa seleccionados na convocatoria impulsada pola facultade para o presente ano. Nese senso, o docente e investigador do grupo iObserving salienta que a pesares de que se trata dunha “investigación moi exploratoria”, a información que se reúna no marco deste proxecto “pode servir de axuda para que cambiemos algúns procedementos”. De feito, a elaboración dun informe que poida ser útil para que outros profesores e profesoras poidan adaptar as súas materias ante situacións como a provocada pola covid-19 é un dos obxectivos deste proxecto, no que está prevista a participación tanto de centos de estudantes como dos 15 docentes e investigadores responsables das 13 materias inseridas no estudo. 

Coñecer a súa experiencia dentro e fóra das aulas

Como recolle a memoria do proxecto, os efectos da covid-19 sobre a docencia motivaron tanto os “cambios estruturais” impulsados desde a Universidade, coa creación do Campus Remoto e o impulso da nova plataforma de teledocencia Moovi, como que o profesorado tivese que realizar “modificacións programáticas nas súas guías docentes” no caso daquelas materias que pasaron a contar este curso cun modelo de docencia mixta, como aconteceu cos tres graos desta facultade. Partindo deste escenario, este proxecto busca analizar os cambios realizados nas diferentes materias inseridas no proxecto, comparar os resultados académicos do alumnado no presente curso dos anos previos e coñecer a valoración, tanto de estudantes como de docentes, do ensino telemático e das adaptacións ás que este obrigou.

Como explica Prieto, a idea do proxecto naceu inicialmente ligada ao carácter práctico de varias materias do grao en Ciencias da Actividade Física e do Deporte, mais a este sumáronse tamén docentes dos graos en Educación Infantil e Educación Primaria, “que tamén estaban interesados en coñecer a opinión do alumnado”. Con ese obxectivo, elaborouse un cuestionario que ao remate do cuadrimestre irán respondendo de xeito anónimo as e os estudantes, dirixido a coñecer o seu grao de “implicación e aprendizaxe” nas diferentes materias. Do mesmo xeito, explica Prieto, esta serie de cuestionarios buscan tamén afondar na “experiencia que o alumnado viviu este ao longo deste último ano”, indo máis aló do académico “e preguntándolles máis por cuestións máis sociais como se cren que están perdéndose experiencias da vida universitaria”.

Inserir dinámicas de xogo na docencia

Como lembran os responsables do proxecto, as diferentes materias inseridas nesta iniciativa tiveron que modificarse para adaptarse a esta "nova realidade”, o que nalgúns casos implicou “cambios menores”, mais noutros levou a modificacións no sistema de avaliación e na propia metodoloxía de aprendizaxe. Nese senso, outro dos obxectivos do proxecto é coñecer a percepción do alumnado respecto da aprendizaxe obtida naquelas materias nas que as adaptacións pasaron por promover un “maior grao de gamificación”, o uso de mecánicas, elementos e técnicas propias do deseño de xogos en contextos como o educativo, con respecto as que mantiveron “unha ensinanza máis tradicional”.

Neste punto, Prieto alude á propia experiencia que, xunto co tamén participante no proxecto Alfonso Gutiérrez, levou a cabo en varias materias do grao en Ciencias da Actividade Física e do Deporte, como Fundamentos das actividades de loita ou Actividade física e deporte recreativo, “para as que elaboramos unha serie de cuestionarios e vídeos” e nas que propuñan que o alumnado fose sumando puntos “en diferentes actividades das clases teóricas e prácticas, como se fose un xogo”. No primeiro caso, por exemplo, as e os estudantes ían conseguindo con estes puntos mudar a cor do seu cinto, desde o branco inicial ata o negro, mentres que no segundo eran tenistas que ían ascendendo no seu nivel ata conseguir chegar a un Grand Slam.