Da Vinci e o primeiro logotipo de historia

O home de Vitruvio, o recoñecible debuxo que Leonardo da Vinci realizara nun dos seus diarios, é para o deseñador Diego Vainesman “o primeiro isotipo (icona que representa a unha marca) da historia, aínda que nunca se rexistrase”. Con esta idea puxo inicio o que fora director do Type Directors Club de Nova York ao relatorio que este xoves impartiu na Facultade de Ciencias Sociais e da Comunicación, e no que realizou un percorrido pola historia da creación de logotipos e imaxes corporativas tomando como punto de partida as formas xeométricas básicas, como o círculo e cadrado que envolven ao home debuxado por Leonardo nese estudo das proporcións anatómicas.

“Esta é unha presentación humorística, ou sexa que non hai que tomalo todo moi en serio”, advertiu ao inicio da charla o director do estudo 40N47 Design de Nova York, que nestes días es atopa no campus impartindo un seminario ao alumnado do máster en Dirección de Arte en Publicidade e que nesta xornada presentou ao alumnado un relatorio titulado Logos, identidade e o xenio da República de Florencia. Nel o debuxo de Leonardo da Vinci serviulle como “escusa” para afondar no proceso de creación de logotipos e isotipos. “Non quería facer unha presentación seria explicándolles a historia dos logotipos, porque xa hai moitos libros nos que está todo iso escrito”, salientou este deseñador, que empregou as figuras xeométricas como nexo central da súa conferencia, “para a partires de aí irnos de paseo a outras cousas máis divertidas”. Así, nun relatorio “didáctico pero divertido”, Vainesman abordou cuestións como “que acontece cando lle quitamos a cor a todo”, amosando unha serie de produtos que seguen a ser recoñecibles a pesares de estar completamente pintados de branco, como unha botella de Coca-Cola, acción coa que tratou de pór de relevo que “o deseño industrial é tamén moi importante” na creación da identidade dunha marca.

A base está na xeometría

“O meu punto de partida é que todo parte de Leonardo”, apuntou Vainesman, que incidiu en que dúas das figuras xeométricas máis básicas, o círculo e o cadrado, forman parte dun deseño, “que en bosquexos previos tamén incluía un triángulo”. E un triángulo de cor vermella é precisamente a base dun dos logotipos máis antigos, o da cervexeira británica Bass, “o primeiro que se rexistrou en Inglaterra, a finais do século XIX”, salientou este director de arte, que ao longo da súa traxectoria ten traballado para firmas como American Express, Canon ou IBM, como lembrou o director do Departamento de Comunicación Audiovisual e Publicidade, Pedro Pablo Gutiérrez, na presentación do conferenciante.

Partindo desas figuras presentes no Home de Vitruvio, Vainesman foi presentando o alumnado unha serie de isotipos creados a partires de círculos, cadrados e triángulos, nun relatorio no que puxo de relevo a importancia da xeometría no deseño de identidades corporativas. “Cando ves un logotipo, hai un proceso de coñecemento polo cal o primeiro que vai recoñecer o cerebro é unha forma, despois veñen a cor e o nome”, sinalou o conferenciante, que incidiu na importancia de “partir do básico” para crear a imaxe gráfica dunha empresa ou entidade. Exemplos como a Cruz Vermella, Xbox ou Xerox serviron neste relatorio para afondar nas moitas maneiras nas que unha identidade corporativa ten como base a xeometría. “Iso non quere dicir que estea mal facer outro tipo de logotipos, pero penso que os estudantes teñen que aprender partindo da base, que para min é a xeometría, que é o máis fácil de ver”, engadiu.

Cada quen debe ter a súa propia voz

A canción dos Beatles With a little help from my friends, na que canta o batería do grupo, Ringo Starr, foi empregada por Vainesman nesta presentación para trasladar ao alumnado a idea de “que cada un ten un talento co que pode chegar ao éxito, sen necesidade de ser nin John Lennon nin Paul McCartney”. Nese senso, o propósito deste deseñador era precisamente subliñar que “cada un pode ter unha idea ou un concepto diferente, pero iso non significa que estea mal” co obxectivo precisamente “de motivar aos estudantes, de dicirlles que cada un debe ter a súa propia voz”.