Achan unha nova alternativa terapéutica para o tratamento da fibrose pulmonar

Só ou en combinación con outros fármacos o tratamento con liraglitude pode supor unha nova alternativa terapéutica da fibrose pulmonar idiopática, unha enfermidade crónica, progresiva e fatal que se caracteriza por unha diminución progresiva da función pulmonar e que só en España afecta a entre 8000 e 12.000 persoas. Esta é a principal conclusión da tese de doutoramento de Juan Fandiño, investigador do Laboratorio de Endocrinoloxía do Cinbio, Centro de Investigacións Biomédicas da Universidade de Vigo.

A fibrose é unha resposta de reparación anómala na que se sintetiza unha gran cantidade de proteínas que se acumulan entre as células, como é o coláxeno, que substitúen ao tecido pulmonar normal e reducen a función respiratoria. “O tratamento con liraglutide non só posúe efectos antifibróticos, senón que tamén produce melloras a nivel funcional e vascular no tecido pulmonar”, explica o investigador, quen resalta a importancia destes achados facendo fincapé en que na actualidade o tempo de supervivencia promedio desde o diagnóstico da enfermidade é de só catro anos. 

A día de hoxe existen dúas moléculas aprobadas para o tratamento desta doenza que fan, lixeiramente, algo máis lento o desenvolvemento da enfermidade, se ben non ofrecen unha melloría importante nin, moito menos, unha cura, polo que é fundamental desenvolver novas terapias que conduzan a unha melloría e/ou cura da enfermidade. Nesta liña, o autor da tese explica que algúns dos novos fármacos empregados para tratar a diabetes e a obesidade, caso do liraglutide, teñen importantes efectos beneficiosos sobre a función respiratoria e a circulación pulmonar, “e parecen ter tamén un papel relevante no proceso madurativo do pulmón, como xa puidemos demostrar en estudos previos do noso laboratorio”, explica Fandiño.

Mellora diferentes aspectos que contribúen á función respiratoria...

Na súa tese centrouse en estudar os efectos do tratamento con liraglutide nun modelo de fibrose pulmonar inducido en animais de experimentación, neste caso ratas. “Atopamos que esta molécula é capaz de reducir os marcadores do proceso de fibrose, moi elevados nesta doenza”, apunta o investigador. Especialmente, liraglutide reduce a síntese e secreción de coláxeno e as encimas implicadas na súa biosíntese, incluíndo a encima prolil-4-hidroxilasa, que é crucial para a síntese local de hidroxiprolina, un aminoácido imprescindible na estabilidade do coláxeno. 

Ademais esta molécula mellora tamén outros aspectos da bioloxía do pulmón que contribúen á función respiratoria. “Así aumenta a síntese das proteínas do surfactante pulmonar que son fundamentais na estabilización dos alvéolos e para mantelos abertos”, recalca Fandiño, quen fai tamén fincapé en que isto permite un mellor intercambio de osíxeno e dióxido de carbono entre o sangue e o aire respirado.

... e á circulación pulmonar

A maiores destas cuestións, na investigación levada a cabo no Laboratorio de Endocrinoloxía puido comprobarse que o liraglitude mellora tamén a circulación pulmonar. Nesta liña, o autor da tese sinala que na fibrose pulmonar intersticial increméntase a resistencia ao paso do sangue polos capilares pulmonares, polo que o ventrículo cardíaco dereito, “o encargado de bombear o sangue á circulación pulmonar”, hipertrófiase e produce hipertensión vascular pulmonar. Neste senso, o autor da tese lembra que a hipertensión pulmonar é unha das principais enfermidades coexistentes ou adicionais que aparecen na fibrose e é tamén o principal factor preditivo da morte nesta patoloxía. “No tratamento con liraglitude todo parece indicar que somos capaces de impedir a aparición da hipertensión pulmonar e, por tanto, da hipertrofia ventricular dereita”, conclúe o autor da tese.