Nunha conferencia ofrecida este mércores no campus de Ourense
Baltasar Garzón destaca que “unha Lei de Memoria Democrática non debería ser campo de contenda política”
O ex xuíz subliñou a importancia dos “cordóns sanitarios” contra os fascismos
A Facultade de Educación e Traballo Social do campus de Ourense organizou este mércores unha conferencia centrada no novo marco xurídico de España sobre a memoria democrática que foi ofrecida por Baltasar Garzón. Na súa dilatada traxectoria como xurista, xuíz e maxistrado, Garzón ten destacado polo seu compromiso e traballo pola xustiza e a memoria democrática, estando o seu nome asociado a causas como as relativas aos crimes do franquismo, a apertura de fosas común, aos GAL e ETA, a Guantánamo, a ditadura militar en Arxentina ou a detención do ditador chileno Augusto Pinochet. Na súa intervención, acompañado por Xosé Manuel Cid, decano do centro organizador, e Dolores Delgado, ex fiscal xeral do Estado, destacou que “unha Lei de Memoria Democrática non debería ser campo de contenda política”.
Actuación proactiva do estado
A conferencia centrouse no proxecto de Lei de Memoria Democrática actualmente en tramitación (en outubro irá á súa aprobación no Senado) e que dá o protagonismo á reparación integral das vítimas da Guerra Civil e a ditadura, así como ás políticas de verdade, xustiza, reparación e garantías de non repetición. “A Lei de Memoria Histórica de 2007 foi importante porque foi a primeira despois de décadas e décadas de esquecemento pero é verdade que daba a iniciativa ás vítimas e o estado apoiaba ás vítimas. Agora isto cambia substancialmente e é o estado o que de forma proactiva ten que actuar en defensa das vítimas, en defensa da verdade, da xustiza, da reparación e da garantía de non repetición”, explicou Baltasar Garzón a preguntas das xornalistas antes da celebración do acto.
Sen lugar a dúbidas, dixo, a futura nova lei podería ter ido máis alá pero, subliñou, “grazas á introdución dunha emenda dos grupos minoritarios que apoian ao goberno introduciuse o que é evidente a nivel internacional, que por exemplo a amnistía nunca pode ser interpretada como unha norma de impunidade, senón de protección de aqueles dereitos que se cuestionaron durante a ditadura”. No artigo 2 do proxecto de Lei de Memoria Democrática, sinalou o ex xuíz, esta cuestión “dise expresamente e é un gran avance”, ao igual que, apuntou, o son “a creación da figura do fiscal de sala e a actuación proactiva por parte da xustiza na investigación, como unha das fórmulas de reparación para as vítimas”. Na súa análise do proxecto de lei, o relator tamén destacou que no caso da xustiza restaurativa establece unha vía de interpretación pero, matizou, “ás veces aos tribunais non hai que deixar demasiada marxe para a interpretación porque en España soe ocorrer que esa interpretación soe ser moi conservadora e no caso dos crimes franquistas en contra das vítimas”. Porén, afirmou o xurista, a lei establece como debe ser interpretada e “agardamos que os xuíces e tribunais así o entendan”.
A Lei de Memoria Democrática, comentou ademais Baltasar Garzón, recolle non só a propia reparación simbólica senón tamén a reparación, indemnización, recoñecemento de dereitos e reafirmación dos mesmos e establece unha obrigatoriedade que debería terse “previsto moito tempo antes, pero mellor tarde que nunca”. Porén, recalcou, “o importante é que unha Lei de Memoria Democrática non debería ser campo de contenda política porque significa a madurez do noso sistema democrático; porque ao final do camiño, do que se trata é da dignidade das vítimas e aí todos deberíamos estar de acordo”. Por este motivo, dixo Garzón, “ao que aspiro é que unha vez que se aprobe esta lei non veña outro grupo político que a derrogue como se ten dito, porque iso sería retroceder no tempo. A memoria, a verdade, a garantía de non repetición, de reparación, son dereitos fundamentais da vítima e non deberían ser campo de contenda política”.
Contra o fascismo
A preguntas das xornalistas tamén se referiu á situación política e concretamente ao auxe do fascismo. No seu último libro, Los disfraces del fascismo, Baltasar Garzón, aborda este tema que, dixo, “preocúpame moito”, facendo referencia a acontecementos como os resultados das eleccións en Italia. Ante este auxe, afirmou, “eu creo que é necesario que os demócratas e quenes temos en España o amargo recordo do fascismo sexamos capaces de evitar que se instaure de novo”. Neste senso, recalcou a importancia dos “cordóns sanitarios” contra o auxe do fascismo, afirmando que non só son posibles “senón absolutamente necesarios” e sinalando que no caso de España “habería que preguntarlle ao señor Feijóo que é o que vai a facer” a ese respecto.