O grupo LaserON dá un importante paso no camiño cara á curación do “cancro dos materiais”: a corrosión

En agosto de 2018 o derrubamento do Paseo das Avenidas do Naútico durante a celebración do festival O Marisquiño provocou máis de 300 persoas feridas e, nese mesmo mes, o colapso da ponte Morandi de Génova causou 43 mortos. Algúns anos antes, no 2002, Galicia sufriu a súa maior catástrofe ambiental, provocada polo afundimento do buque Prestige e, entre as múltiples causas que provocaron o accidente e a posterior marea negra, estaba a corrosión do seu casco. Son tres exemplos claros dos efectos deste “cancro dos materiais” que é a corrosión, un problema de enxeñaría complexo e difícil de solucionar, que a miúdo se desenvolve de maneira aleatoria e impredicible, pero sobre o que se están a conseguir importantes avances, o último desde o grupo de Aplicacións dos Láseres LaserON da Escola de Enxeñería Industrial da Universidade de Vigo, referencia internacional no campo do procesamento de materiais con láser, quen acaba de facer público, a través da revista científica Small, o achado dun novo proceso que permite controlar e guiar o proceso de corrosión dun material a través dun tratamento con láser.

Este novo procedemento facilita que a degradación xa non sexa aleatoria e imprevisible, senón que progrese de forma controlada, o que achega enormes beneficios en termos económicos e medioambientais, unha cuestión non menor si se ten en conta que as perdas causadas pola corrosión ascenden a un 4% do Produto Interior Bruto. O traballo está asinado por diferentes investigadores do grupo LaserON, adscritos ao Centro de Investigación en Tecnoloxías Industriais e Enerxía (Cintecx) da UVigo, xunto co profesor Ramón Nóvoa do grupo Encomat, tamén de Cintecx; o profesor Julian Jones, do Imperial College de Londres, e a profesora Mª Teresa Pérez Prado do centro de investigación IMDEA-Materiales de Madrid.

O método empregado, portada do último número desta prestixiosa revista, é, segundo os seus creadores, “simple e escalable”, xa que se basea na irradiación directa da superficie do material cun láser dispoñible comercialmente, sen necesidade de recubrimentos, nin custosas cámaras de procesamento ao baleiro. “O avance consiste en converter un fenómeno impredicible como  a corrosión, nun proceso guiado e controlado”, recalcan os investigadores do grupo LaserON, algúns deles profesionais con máis de 25 anos de experiencia no procesamento de materiais con láser, ao que se engade unha infraestrutura técnica –principalmente fontes de láser de alta potencia e equipos auxiliares- única na península ibérica e unha das dez máis relevantes en Europa neste campo.

Na industria, na construción e porta aberta para a chegada de novas baterías recargables

Este novo método de control da corrosión guiado por láser terá aplicacións directas na industria e a construción. Só un exemplo disto é a produción de ánodos intelixentes para o control da corrosión do formigón armado.  Segundo explican os investigadores, o tratamento mediante láser diminuirá a auto-corrosión cando a protección catódica non sexa necesaria (formigón san), o que aumentará a cantidade de magnesio dispoñible para a protección catódica cando sexa necesario (formigón danado).

Outra das posibles aplicacións é a fabricación de novas baterías recargables baseadas en magnesio en lugar do litio, unha cuestión importante si se ten en conta que o magnesio é un dos materiais máis abundantes na cortiza terrestre ademais de non ser tóxico. “Estas características fano un prometedor candidato a substituír ao litio nas baterías recargables, pero a súa gran velocidade de corrosión fai difícil a súa utilización práctica. Con esta nova técnica do guiado controlado da corrosión mediante láser ábrense novas perspectivas para a utilización do magnesio en baterías recargables”, explican os investigadores.

Biomedicina: nova xeración de implantes metálicos bio- absorbibles

As aplicacións que se abren con esta nova técnica son moi numerosas e inclúen tamén o campo biomédico,  xa que axudará a deseñar unha nova xeración de implantes metálicos bio- absorbibles.  Habitualmente para conseguir a curación dunha fractura nun óso procédese a inmobilizar o membro afectado, utilizando a típica fixación mediante escaiola se a fractura é leve ou, se é severa, con placas metálicas, que logo deben ser extraídas cunha segunda operación cirúrxica. “Pois ben, en colaboración co xefe do Servizo de Neurociruxía do Hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo, o doutor Cesáreo Conde, deseñáronse unhas novas placas de ostosíntese a base de magnesio que poderán resistir os esforzos e cargas mecánicas durante a cicatrización dun óso roto, pero posteriormente, unha vez curado, disolveranse no corpo”, explican os investigadores.