DUVI

Diario da Universidade de Vigo

Segundo o último informe do centro de investigación Economics for Energy

A substitución do vehículo privado por transporte público é a medida máis eficiente e efectiva na estratexia de descarbonización

Os autores advirten que o transporte de mercadorías precisa máis atención das políticas públicas

Etiquetas
  • Entidades Colaboradoras
  • Estudantes
  • Medios
  • PAS
  • PDI
  • Público externo
  • Vigo
  • Divulgación
  • Medio Ambiente
  • Investigación
DUVI 21/01/2021

A substitución do vehículo privado por transporte público é a medida máis eficiente e efectiva na estratexia de descarbonización da economía española no horizonte 2030. Así se determina no último informe do centro de investigación Economics for Energy, presentado este xoves nun evento en liña polos seus directores, o docente da Escuela Técnica Superior de Ingeniería (Comillas ICAI) Pedro Linares e o catedrático da Universidade de Vigo Xavier Labandeira, que aproveitaron tamén este acto para advertir que o transporte de mercancías precisa unha maior atención das políticas públicas, dado que se estima que en apenas dez anos representará o 50% das emisións contaminantes.

Segundo apuntaron na presentación, o sector transporte é hoxe o principal emisor de gases de efecto invernadoiro (GEI) en España (preto do 30%) e, dentro deste, o transporte terrestre configúrase como o principal responsable de consumos enerxéticos e emisións. Neste contexto a redución de emisións e a relación coste-eficiencia que conseguiría por si solo o cambio de modelo son máis significativas que as proxeccións obtidas da penetración do vehículo eléctrico – dando por feito que non vai alcanzar a paridade en custes co vehículo convencional en 2030-,  a retirada acelerada dos vehículos tradicionais e as restricións de tráfico urbano.

Incentivar o uso do transporte público

Sobre as vantaxes de darlle prioridade ao cambio de modelo, os autores explican que incentivar o uso do transporte público fronte ao vehículo privado non só logra significativas reducións no nivel de emisións –sobre todo se se combina cunha cota elevada de vehículos eléctricos e a retirada acelerada de vehículos antigos–, senón que é a máis eficiente en custos. A isto contribúe que o actual parque de transporte público teña aínda unha elevada capacidade para absorber novos usuarios sen necesidade de investir en novos vehículos e que se poden lograr melloras nos custos simplemente co redeseño de rutas.

Desde o punto de vista de Linares e Labandeira este cambio de modelo é a clave para que o Plan Nacional Integrado de Enerxía e Clima (PNIEC) sexa rendible no seu conxunto, dado que o resto de medidas que se contemplan nel teñen un custe significativo. De xeito complementario o informe tamén se refire ao beneficio engadido que suporía o fomento do vehículo compartido ou carpooling, subliñando neste senso que, aínda que a magnitude da redución de emisións é relativamente pequena (5%) ,aumentar a taxa de ocupación do vehículo privado tería efectos inmediatos neste indicador.

Retirada acelerada dos vehículos de máis de dez anos

Ademais de ser o principal emisor de gases de efecto invernadoiro, o sector transportes é tamén o maior consumidor de enerxía (40%), unha enerxía que na súa maior parte procede de combustibles fósiles derivados do petróleo, motivo polo que os responsables de Economics for Energy consideran prioritario comezar a actuar si se queren conseguir avances na estratexia de descarbonización. Neste liña, os autores do informe chaman a atención sobre a necesidade de deseñar estratexias específicas  para o transporte de mercadorías, que xa supón un terzo das emisións e vai en aumento, así como sobre a conveniencia de ampliar o radio de acción das políticas de xestión do transporte interurbano no canto de centralo unicamente nas cidades, dado que a mobilidade urbana representa só un 35% do consumo enerxético e as emisións.

Outra das liñas básicas de actuación na estratexia de descarbonización debería ir dirixida a asegurar que os vehículos de máis de dez anos de antigüidade, que supoñen un 38% do consumo de enerxía e de emisións do transporte en España, se substitúan por vehículos de baixas emisións. En relación a esta liña de actuación fan fincapé en que se ben a retirada acelerada deste vehículos resultaría efectiva para reducir emisións, ten un elevado custe xa que implica desfacerse de vehículos cun valor residual aínda significativo. En relación a isto advirten tamén sobre os riscos distributivos que comportan as axudas públicas á renovación de vehículos, sobre todo a súa captación por usuarios que realmente non as necesitan ou polos propios fabricantes, e consideran conveniente aumentar o imposto de matriculación para incentivar o cambio tecnolóxico, pero sen que afecte aos vehículos menos contaminantes.

Máis innovación para eliminar os sobrecustos dos vehículos eléctricos

Respecto ao vehículo eléctrico, a súa promoción subvencionando o seu sobre coste inicial e despregando a estrutura de recarga necesaria permitiría reducir as emisións, pero esta medida só sería eficaz si non leva consigo que os vehículos convencionais poidan emitir máis gases contaminantes, algo que indirectamente favorece a actual política europea.

O informe sinala a conveniencia de impulsar a innovación tecnolóxica para ir mitigando os sobrecustos que agora mesmo supoñen os vehículos eléctricos e que penalizan a súa eficiencia como catalizadores da descarbonización. En concreto, estímase que si se lograse un sobrecusto nulo no ano 2026, o custo da tonelada de CO2 podería chegar a ser incluso negativo. Por este motivo, recomendan acompañar as medidas de incentivo á demanda –enfocándoas correctamente para evitar que beneficien aos usuarios de maior renda– con políticas públicas industriais e tecnolóxicas.