Canteira investigadora para solucionar os problemas reais da provincia

Coñecer máis e mellor o territorio que nos rodea, cos seus problemas e oportunidades, é fundamental para o desenvolvemento de calquera poboación e para buscar camiños de futuro. Por iso hai que ollar todo “dende múltiples ópticas” para chegar a solucións que non procedan dun só ámbito de coñecemento. Con esa idea, a Vicerreitoría do campus e a Deputación Provincial de Ourense convocaron as axudas INOU 2013, coas que se repartiron 50.000 euros entre 12 equipos investigadores e das que este mércores se presentou unha publicación con todos os seus resultados. "É unha convocatoria con valor múltiple: ademais do novidoso enfoque territorial, é a única que se fai específicamente nun campus e dáselle a posibilidade a novos investigadores de ter a súa primeira experiencia como IP nun proxecto. E a canteira que vén pisando forte", explicou Virxilio Rodríguez, vicerreitor do campus de Ourense.

A convocatoria dos proxectos INOU foi “un instrumento modesto que, sen embargo, posto nas mans do persoal investigador da Universidade de Vigo multiplicou a súa forza” para cumprir co obxectivo da convocatoria: apoiar as investigacións que contribúan ao desenvolvemento social e económico da provincia de Ourense e ao coñecemento da súa realidade. É un método para "dinamizar a investigación do campus" e visibilizar os froitos acadados que esperta moito interese entre a comunidade científica, xa que na edición de 2014 presentáronse 24 proxectos entre os que a comisión avaliadora tivo que elixir un máximo de 12, ata dúas por centro.

O libro, titulado Proxectos INOU 2013. Investigación aplicada na provincia de Ourense, foi presentado en sociedade este mércores polos seus coordinadores: Virxilio Rodríguez, vicerreitor do campus de Ourense; María Lameiras, profesora do departamento de Análise e Intervención Psicoeducativa da Universidade de Vigo; Alberto Vaquero, docente de Economía Aplicada e responsable do Programa de Maiores do campus ourensán; e Antón Vila Sobrino, director do CITI.

Investigacións de todos os ámbitos

Este novo volume recolle estudos que analizan materias de todos os ámbitos e de todos as facultades e escolas do campus de Ourense, dende a explotación turística en distintos territorios da provincia ata as novas tecnoloxías na prevención de incendios ou o seu uso na política, pasando por un tema tan de actualidade como a violencia de xénero. Os artigos están asinados por unha mestura entre investigadores cunha dilatada traxectoria, como Beatriz Comendador, Xosé Manuel Cid, Ana Gueimonde ou José María Faílde, e investigadores emerxentes, como Marta López, Patricia Alonso ou Pablo de Carlos.

O primeiro dos proxectos cos que participou a Facultade de Historia foi Debuxantes ourensáns na revista Nós e La Zarpa. Especial dedicación a Xulio Prieto Nespereira, Cándido Fernández Mazas e Manuel Méndez, que descobre probas da realidade social e política deixadas por estes autores de vangarda nunha etapa marcada pola ditadura de Primo de Rivera, a chegada da II República e o comezo da Guerra Civil española. "É un luxo contar con iniciativas como esta que dan unha oportunidade aos novos investigadores sobre todo nos tempos que corren", salientou a investigadora principal deste proxecto, Marta López. Mentres, o segundo traballo, Proxecto Alto Támega: accións na paisaxe patrimonial, recolle o balance dun proxecto para fomentar e potenciar o coñecemento dos recursos patrimoniais do val do río Támega a través da intervención específica sobre dúas estacións de arte rupestre, unha primeira aproximación ao patrimonio industrial xeolóxico-mineiro da zona e a contextualización de ambas accións no estudo territorial dos xacementos prehistóricos.

Pola súa banda, da Facultade de Ciencias Empresariais e Turismo saíron traballos relacionados coa Baixa Limia e os parques naturais ourensáns. No primeiro deles analizouse o potencial dos recursos naturais do territorio para poder ofertala e "conseguimos contextualizar o que é o turismo activo e deseñar un perfil do seu usuario", como explicou o investigador Pablo de Carlos. No segundo, estimouse o impacto socioeconómico da xestión do destino turístico "área protexida" na Serra do Xurés, en O Invernadoiro e a Serra da Enciña de Lastra, así como das dúas reservas da biosfera da provincia, onde a competitividade económica descendeu nos últimos anos "pero a satisfacción coas variables de calidade de vida resulta elevada ao igual que o turismo como impuslsor desa calidade", explicou a investigadora Lidia Blanco durante a presentación dos proxectos este mércores no Centro Cultural Marcos Valcárcel.

Twitter, incendios e estereotipos sexuais

Na Facultade de Ciencias da Educación xestáronse dous investigacións ben diferentes. Investigadores do departamento de Análise e Intervención Psicoeducativa analizou os estereotipos sobre homes e mulleres que os agresores de violencia de xénero que están no cárcere ou asisten ao Servizo de Xestión de Penas e Medidas Alternativas, nos que detectaron importantes actitudes sexistas "hostís e benevolentes" e a través do que destacaron a relevancia de que participen nos programas de intervención e de fomentar a igualdade para rachar coas barreiras de xénero impostas na sociedade. Mentres, outros do departamento de Socioloxía, Ciencia Política e da Administración e Filosofía centráronse nos usos políticos de Twitter fóra de campaña electoral.

Dentro da Facultade de Ciencias, o grupo EPhysLab combinou dúas ferramentas para analizar a interacción de fluxos complexos de aua con terreos reais e calcular a traxectoria dese fluxo durante eventos extremos de choiva, chegando a tratar o uso de solucións de enxeñaría para aliviar as inundacións. Xa na Escola Superior de Enxeñaría Informática dous equipos investigadores afondaron por unha banda na mellora do Biofilm Experiment Workbench, a primeira ferramenta informática para a análise de experimentos sobre biofilmes, e, por outra, na detección rápida de conatos de incendio na provincia ourensá con imaxes obtidas con drones de baixo custe.