DUVI

Diario da Universidade de Vigo

Un estudo de Wilfredo Guanipa garante un seguimento centralizado e a longo prazo dos doentes

Investigadores vigueses reúnen en Galicia a mostra de enfermos de acromegaloidismo máis grande do mundo

A doenza, con tres novos casos detectados ao ano por millón de habitantes, causa un crecemento desme

Etiquetas
  • Vigo
  • Investigación
DUVI 09/01/2012
Noemí Rey | Vigo
É unha enfermidade das que se consideran raras cuns síntomas moi claros: aumento desproporcionado de extremidades, dores de cabeza e articulares, problemas de corazón, de tiroides e con tendencia a padecer estados intermedios de diabetes. Trátase do acromegaloidismo, un trastorno moi similar á acromegalia, unha doenza que padecen unhas 40 persoas por cada millón de habitantes que presenta os mesmos síntomas salvo porque nesta última patoloxía hai unha secreción excesiva da hormona do crecemento. O porqué de esa diferenza é precisamente o gran misterio que trata de resolver o endocrino Wilfredo Guanipa, que centrou a súa tese de doutoramento no estudo e caracterización do acromegaloidismo. “O noso obxectivo era comprobar se nos pacientes con esta enfermidade se daban as mesmas complicacións que nos acromegálicos a pesar de ter un nivel hormonal normal. Despois de catro anos podemos certificalo”, recoñece o profesor da Universidade Francisco de Miranda de Venezuela.

Ao longo de catro anos, Guanipa conseguiu convencer a un equipo multidisciplinar con expertos dos hospitais Xeral e Meixoeiro de Vigo, do de Montecelo en Pontevedra e do laboratorio de Endocrinoloxía da Universidade de Vigo, dirixido polo profesor Federico Mallo, para captar ao maior número posible “de pacientes coas mesmas características que a acromegalia pero con niveis de hormonas non tan elevados para tratar de dar coa orixe desas doenzas”. O resultado foi un grupo de 15 pacientes, a serie máis grande deste tipo que se coñeza a nivel mundial. “É moi raro que aparezan casos. Ademais, os pacientes que chegaron ata a consulta eran todos de Galicia, o que implica unha alta presenza da enfermidade na comunidade galega”, algo que chamou moito a atención ao xurado ante o que leu a súa tese, coa que acadou un sobresaínte cum laude.

En corentena

Estes 15 suxeitos foron comparados con outros 15 con acromegalia da mesma idade e sexo e con outras 15 persoas “sen enfermidades importantes que puideran afectar á investigación”. O resultado foi contundente: estes pacientes teñen “as mesmas complicacións que enfermos acromegálicos: disfunción diastólica, afecta ao corazón, teñen incidencia de nódulos e de bofio multinodular nun tiroides aumentado, crece o grosor das cartilaxes articulares, teñen problemas nas articulacións e con tendencia a sufrir diabetes”. Agora o seguinte paso será facer un seguimento a longo prazo destes enfermos para ver se cos anos presentan indicios de sufrir acromegalia. “A enfermidade pode tardar 30 anos en manifestarse e pode que algún dos pacientes estea nun estadío intermedio da enfermidade e que a hormona do crecemento se dispare nalgún momento. Só o paso dos anos dirá cantos destes 15 pacientes eran autenticamente acromegaloideos e cantoseran acromegálicos nos que a enfermidade estaba comezando”, recoñece Guanipa.

Para iso será fundamental facer un seguimento exhaustivo deles, sobre todo centrado no campo de neuroendocrinoloxía, que neste caso levarase a cabo con probas homoxéneas feitas polo mesmo equipo de expertos. “Con este traballo mancomunado garantiuse que todos os pacientes foran vistos da mesma forma e que os resultados tiveran unha maior validez, xa que as probas eran realizadas polos mesmos profesionais nas mesmas condicións”, sinala o profesor.

O futuro, cheo de incógnitas

Durante a investigación extraéronse aos pacientes mostras de soro e de ADN para realizar probas proteónicas e xenómicas en futuros traballos e poder determinar cal é a xénese dos trastornos que provoca o acromegaloidismo. As hipóteses, varias: dende unha proteína aínda sen identificar ata “viaxes de segundos mensaxeiros alterados ou á acción da propia insulina. O importante é detectar a orixe para poder tratar a causa básica da enfermidade e non cada afección particular, o que lles garantiría unha maior calidade de vida. Pero aínda quedan por diante moitos anos de investigación para logralo”.