Proxectos innovadores impulsados polo alumnado buscan solucións para os problemas relacionados co medio ambiente e o cambio climático

Os problemas relacionados co medio ambiente e o cambio climático centraron este mércores a presentación de proxectos da vixésima edición do Congreso de Traballos Colaborativos, unha experiencia na que alumnas e alumnos de distintos graos traballan conxuntamente no desenvolvemento de proxectos innovadores nos que, ao igual que acontece na realidade laboral, interveñen persoas de moi distintos perfís profesionais. Con dúas edicións por curso, unha por cada cuadrimestre, nesta 20 edición participaron nesta experiencia 97 alumnas e alumnos da Escola de Enxeñería Industrial e das facultades de Bioloxía e Filoloxía e Tradución. Presentaron traballos sobre como eliminar ecoloxicamente os residuos plásticos, creación de plásticos biodegradables, novos sistemas que melloran a produción de alimentos e proteínas animais, redución do consumo de auga, impacto ambiental…

O encontro, no que se presentan un total de 16 proxectos e que se prolongou ao longo de toda a mañá, celébrase nesta ocasión no salón de actos do edificio de Ciencias Experimentais. A inauguración contou coa participación da vicerreitora de Comunicación e Relacións Institucionais, Mónica Valderrama; a decana da Facultade de Bioloxía, Mercedes Gallardo; o subdirector da Escola de Enxeñería Industrial, Mohamed Boutinguiza, e a profesora Nuria Pedrol, coordinadora desta edición do congreso xunto co profesor José Antonio Alonso Rodríguez, principal impulsor, xunto con José Luis González Cespón, desta iniciativa posta en marcha no 2012.

Todos fixeron fincapé en que o traballo na vida real tamén é colaborativo . “En calquera proxecto ou empresa reúnense enfoques moi distintos e o éxito non chega se non se camiña de maneira conxunta”, salientoulles a vicerreitora, quen fixo fincapé na importancia de que estes proxectos, “exemplos claros de transferencia da ciencia á sociedade” axuden a resolver problemas reais das e dos cidadáns. A colaboración non sempre é doada e neste aspecto fixo fincapé a coordinadora da actividade, Nuria Pedrol, que agradeceu ao alumnado todo o esforzo realizado para levar a bo termo os diferentes traballos, algo no que tamén insistiron Mercedes Gallardo e Mohamed Boutinguiza. “Cada grupo ten talentos diferentes”, salientou a coordinadora, ao que engadiu que ao longo deste congreso vaise poder comprobar de xeito claro as competencias que teñen adquirido, “non só as específicas de cada un dos graos, senón tamén as transversais que tanto vos tentamos transmitir dende que chegades á universidade”.

“Unha nova perspectiva máis ecolóxica de ver o mundo”

Insectos polinizadores para a agricultura, invernadoiros verticais para a produción de brotes, novos produtos alimentarios con baixos contidos en graxas e baixas taxas de contaminación, unha pranta de produción de bioetanol a partir de microalgas, outra dedicada á produción de celulosa bacteriana, unha empresa de venda de seda ecolóxica a nivel industrial... Os exemplos dos traballos que se presentaron ao longo de toda a mañá son variados. 

Os primeiros en presentar o seu proxecto foron un equipo composto por seis mozas e mozos, estudantes da Facultade de Bioloxía e da Escola de Enxeñería Industrial. Bautizaron a súa iniciativa como Peelastic, unha idea empresarial coa que buscan minimizar o uso do plástico convencional, altamente contaminante, debido sobre todo á súa lenta degradación, por un bioplástico desenvolto a partir dun residuo tan común como a cáscara de laranxa. “Unha das principais aplicacións deste material biodegradable é a produción de bolsas e utensilios que se degradarían na súa totalidade nun período de tempo moi breve e sen provocar danos ao medio ambiente”, explicaron os estudantes na presentación do proxecto. Trátase, ao seu modo de ver, de ir creando “unha nova perspectiva máis ecolóxica de ver o mundo”, empregando, neste caso, un residuo habitual como materia prima para un novo proceso produtivo, “materia que en condicións normais sería desbotada”.

En relación tamén coa utilización dos plásticos petroquímicos de un só uso e que tardan miles de anos en degradarse, presentouse un proxecto dirixido á produción de bioplásticos con fins médicos. Neste caso, a materia prima serían residuos procedentes da industria láctea e o resultado final diferente tipo de material sanitario como poden ser suturas, lentes ou próteses temporais. “Unha vez o produto cumpra a súa función degradarase coa maior facilidade”, recalcaron os alumnos.

En 10 anos pasaron por esta experiencia preto de 2000 estudantes

Nestes 10 anos de congreso pasaron por esta experiencia preto de 2000 estudantes das diferentes titulacións impartidas na Escola de Enxeñería Industrial  e as facultades de Bioloxía, Ciencias Xurídicas e do Traballo, Ciencias Económicas e Empresariais, e Filoloxía e Tradución. “É impresionante ver o compromiso e a dedicación que demostraron os estudantes para traballar xuntos e crear proxectos innovadores e de gran calidade”, explica o profesor da Escola de Enxeñería Industrial José Antonio Alonso Rodríguez. “Este logro é unha proba do valor da colaboración e do traballo en equipo, habilidades esenciais en calquera carreira e na vida”, subliña o docente, ao tempo que recalca a idea de que estes estudantes demostraron que cando se unen os esforzos e se comparten coñecementos e habilidades, pódense conseguir grandes cousas.

O feito de que estes traballos colaborativos leven unha década presentándose é, a xuízo de Rodríguez Alonso, unha clara indicación de que este programa está a proporcionar unha experiencia de aprendizaxe “valiosa e significativa”, sobre todo en ámbitos como a comunicación, tanto escrita como oral; a colaboración e o pensamento crítico. “Este logro tamén reflicte o compromiso e a dedicación do profesorado e do persoal universitario que apoiou aos estudantes na súa viaxe de aprendizaxe e na produción destes traballos”, destaca o coordinador, ao tempo que resalta o feito de que esta é unha experiencia que o alumnado acostuma gardar na súa memoria. “En máis dunha ocasión os estudantes graduados contáronnos que esta experiencia foi un aspecto diferencial na súa entrevista de traballo, ben por ter participado nela, ben pola súa forma de comunicarse”, subliña o docente.

Ao longo destes anos as temáticas dos proxectos tamén foron cambiando. Nas primeiras edicións os temas, segundo explican os organizadores, eran máis técnicos e, pouco a pouco, foron evolucionando cara a cuestións de carácter máis social “sen perder a base técnica”.