Reseñas.31, unha invitación a cuestionármonos que entendemos por xénero, ecoloxismo e filosofía

Publicada en 2018, Natureza é nome de muller é a primeira novela da escritora británica Abi Andrews e a obra elixida pola docente e investigadora do Departamento de Bioloxía Vexetal e Ciencias do Solo da UVigo Adela Sánchez Moreiras para realizar a recesión para os meses de abril e maio do proxecto Reseñas da Biblioteca de Torrecedeira. “Abi Andrews logra nesta novela, coa súa frescura de escritora novel, cuestionar a nosa relación co natureza, coa loita de xéneros nesa dicotomía de masculino/dominación, feminino/vulnerabilidade, facéndoo cun ton de humor, pero á vez de reproche polo que o ser humano fíxolle ao ‘salvaxe’ e desta forma, tamén, a súa propia especie”, sinala Sánchez Moreiras na súa recensión sobre a obra de Andrews, que se expón como a viaxe iniciática de Erin, unha moza de 16 anos “confundida, perdida e anestesiada”, que cansa de ler libros de viaxe desde unha perspectiva masculina, onde priman a dominación e o control do natural, emprende unha viaxe desde Reino Unido a Alaska, motivada polo desexo de dar unha perspectiva feminina da vida na natureza salvaxe, opoñéndose a autores como Thoreau ou Kaczynski. 

“A medida que avanza a viaxe e acumúlanse as experiencias, pasa de ser unha viaxe feminista a ser unha aprendizaxe ecofeminista do seu lugar no mundo, durante o cal revisita todo aquilo no que cre e sente. Todos estes cuestionamentos, que chegan a levar ao límite a súa estabilidade mental, fana crecer como muller, pero sobre todo como persoa”, detalla a investigadora da UVigo en Reseñas.31, ata reconciliarse con moitos dos aspectos do seu eu anterior á viaxe, nuns capítulos finais, que son cartas escritas ao seu futuro e a Ted Kaczynsky (UnAbomber), matemático, filósofo e terrorista estadounidense, que pasou de ser profesor universitario a vivir nunha cabana só e a enviar ata 16 bombas a diferentes obxectivos, como universidades e aerolíneas.

Libros queimados, reconciliacións e revisitas

Logo de renegar da súa idea inicial de realizar un documental, Erin verase perseguida ao longo de todo o libro pola dualidade persoa/muller, mentres cuestiona o prototipo feminino do ser sociable, empático, vulnerable, maternal, etc. nunha aproximación á natureza do ser humano, en cuxo viaxe a acompañarán dúas mulleres emblemáticas na ciencia e na vida como Lynn Margullis e Rachel Carson. “Erin dáse conta ao longo desta viaxe que cada persoa que che rodea achega cousas ao tecido que confirma o teu ser e extrae cousas del e que ao longo da vida imos intercambiando cos demais pequenos anacos do que somos, como unha especie de transmigración en vida, como os inuit”, matiza Sánchez Moreiras. Pola súa banda, Carson está presente ao longo de todo o libro, en forma de aparicións e soños que levan a Erin a cuestionarse o papel que o ser humano xogou na natureza e a herdanza, “en forma de residuos radioactivos, que deixamos aos futuros poboadores do planeta, como unha cápsula do tempo envelenada, en definitiva como un paquete bomba”.

Tras queimar nunha fogueira todos os libros de homes viaxeiros e recoñecer que considerar a natureza salvaxe como un límite estático fronte aos xéneros masculino e feminino coloca aos humanos á marxe da natureza, Erin tamén se reconcilia nesta viaxe cos taxónomos da Ilustración e revisita a súa idea de intelectualidade. “Aínda que estamos ante un libro de viaxe e ‘aventuras’, non é un libro rápido, de acción, senón máis ben un libro de lectura pausada e reflexión, de goce do íntimo e de cuestionamento do que entendemos por xénero, ecoloxismo e filosofía, e de como estes tres conceptos interrelaciónanse en cada unha das nosas miradas cara ao Natural”, conclúe Adela Sánchez.